شعر چیست؟
بحث از چیستی شعر، بحث دشوار و به اعتباری غیر ممکن می باشد چراکه تا کنون که به اندازهء عمر آدمی- که از پیدایش شعر می گذرد- تعریف جامع و مانعی از آن صورت نگرفته است برای همین تعدادی آمده اند بسیاری از آثاری را که به زعم سر ایندگان آن، شعر محسوب می شده اند، از قلمرو شعر بیرون ساخته اند، و برخی بر عکس؛ آثاری را که سرایندگان آن، آنها را در قالب نثر ارائه داده اند، شعر به شمار آورده اند؛ و بعضی هم تفکیک مرز شعر و نثر را کار نادرست خوانده اند.
رضا براهنی در کتاب “طلا در مس” می نویسد:

“تعریف شعر کار بسیار مشکلی است، اصولاً یکی از مشکل ترین کارها در این زمینه است، شاید بشود گفت که شعر تعریف ناپذیر ترین چیزی است که وجود دارد.”
بدین ترتیب نمی توان یک تعریف خاص را از شعر ارائه نمود اما برای شناخت نظرات نویسندگان گذشته و حال و تفاوت های موجود میان تعابیر شان، چند تعریف از آنها را در اینجا نقل می کنیم:
شمس قیس رازی در “المعجم فی معایر اشعار العجم” می نویسد:
“شعر سخنی است اندیشیده، مرتب، معنوی، موزون، متکرر، متساوی، حروف آخرین آن به یکدیگر ماننده.”
این تعریف به چهار عنصر اندیشه، وزن، قافیه، زبان نظارت دارد.
دکترمحمد رضاشفیعی کدکنی از کتاب شفای ابن سینا بلخی فصل پنجم مقاله پنجم چنین نقل می کند:
“شعر کلامی است مخیل، ترکیب شده از اقوالی دارای ایقاعاتی که در وزن متفق، و متساوی و متکرر باشند و حروف خواتیم آن متشابه باشند.»
اما خود وی (دکترکدکنی) نظر دیگری دارد و می نویسد:
“شعر حادثه ای است که در زبان روی می دهد و در حقیقت، گویندهء شعر با شعر خود، عملی در زبان انجام می دهد که خواننده، میان زبان شعری او، و زبانی روزمره و عادی تمایزی احساس می کند.”
در جای دیگر می نویسد:
“شعر گره خوردگی عاطفه و تخیل است که در زبان آهنگین شکل گرفته باشد.”

رضا براهنی با توجه به عناصر مختلف شعر، تعبیرهای گوناگونی از آن ارائه داده است:
– “شعر، جاودانگی یافتن استنباط احساس انسان است از یک لحظه از زمان گذرا، در جامهء واژه ها،.”
– «شعر زاییده بروز حالت ذهنی است برای انسان در محیطی از طبیعت.»
– “شعر فشرده ترین ساخت کلامی است”.
– شعر یک واقعهء ناگهانی است، از سکوت بیرون می آید و به سکوت بر می گردد

براهنی پا را از این هم فراتر نهاده، هر ایجادی را شعر نامیده است:
“گفتن، آنهم به قصد ایجاد چیزی، شعر سرودن است.”
یا می نویسد:
“انسان اولیه که نخستین شاعر نیز بود، الهی ترین خصوصیت خود- قدرت نامیدن و شعر گفتن- را آنچنان مقدس پنداشته که آن را به خدا نسبت داده است.”
در این موردنظرات فراوانی مطرح گردیده است. اگر بخواهیم آنها را دسته بندی کنیم به دو دسته کلی می رسیم:
یکی آنکه با تعریف شعر مخالفت دارد و آن را به دلیل پهنای وجودی آن غیر ممکن ویا محال می شمارد.
دیگر آنکه شعر را با عناصر و خصایص آن تعریف نموده است.
گروه دوم خود بر سر اینکه کدام خصوصیات، ذاتی و کدام عرضی اند؟ اختلاف نظر پیدا نموده اند. مثلاً برخی، وزن، قافیه، خیال، اندیشه را از عناصر ذاتی شعر به حساب آورده اند و تعریف شعر را بر آن استوار ساخته اند.
برخی دیگر، وزن به معنای عروضی آن را از عوارض شعر محسوب نموده، “منطق شعری” و یا “بیان برتر” را عامل مؤثر در ساخت شعر دانسته اند.
گروهی بر عنصر خیال تکیه کرده و آن را موجب تفکیک شعر از نظم بر شمرده اند.
و دسته ای هم زبان را باعث عمدهء جدایی شعر از نثر تلقی نموده اند.

تفاوت های شعر ونثر:

شعر و نثر هر دو از حروف و کلمه ساخته می شوند. به هر دو، کلام اطلاق می شود. در این جهت از همدیگر فرق نمی کنند. آنچه آنها را از هم جدا می سازند این عوامل است:

• ۱- هر کلامی که از وزن عروضی “متساوی” و متکرر” و قافیهء واحد برخوردار باشد، آن کلام شعر است نه نثر.

“خواجه نصیر” در اساس الاقتباس می نویسد:”نظر منطقی خاص است به تخییل و وزن را از آن جهت اعتبار کند که وجهی اقتضای تخییل کند، پس شعر در عرف منطقی کلام مخیل است و در عرف متأخران، کلام موزون مقفی”
البته این معیار، به اشعار کلاسیک اختصاص دارد، وگرنه، شعر نو نه وزن دارد و نه قافیه اما به آن، شعر اطلاق می گردد. پس اینکه وزن و قافیه را به عنوان معیار تعیین کردیم، فقط در جهت اثباتی آن می باشد یعنی هر کلامی که وزن (متساوی و متکرر) و قافیه داشته باشد، شعر

رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم فرمود:

« ستدفن بضعه منى بخراسان ما زارها مکروب الا نفس الله کربته ولا مذنب الا غفر الله ذنوبه» (۱) ؛ پاره تن من در خراسان دفن خواهد شد، هیچ گرفتار و گنه‏کارى او را زیارت نکند جز این که خداوند گرفتارى او را برطرف سازد و گناهانش را ببخشاید.

 

امام رضا علیه السلام می‎فرماید:

«ان لکل امام عهدا فى عنق اولیائه و شیعته

 

نکته۱

در سال ۲۰۳ و به قولى ۲۰۲ هجرى قمرى که حضرت رضا علیه السلام در طوس به شهادت رسیدند بدن مطهر آن امام همام را در باغ حمید بن قحطبه و در کنار قبر هارون خلیفه عباسى به خاک سپردند و نخستین بناى حرم مطهر همان بقعه هارون الرشید است که بعدها حرم را روى دیوارهاى قدیمى آن بنا نهادند و از آن به بعد طوس به مشهد الرضا تغییر نام یافت.

 

نکته۲

در سال ۴۰۰ هجرى قمرى به دستور سلطان محمود غزنوى بناى بقعه و

---

انفاق از منظر قرآن آن قدر مهم است که حدّاقل تا هفتصد برابر رشد مى کند، و اگر اخلاص انفاق کننده بیشتر، و اولویتهایى که انتخاب مى کند نیازمندتر باشند، ممکن است ۱۴۰۰ برابر و یا حتّى بیشتر رشد کند.

 

خداوند متعال در آیه ۲۶۱ سوره بقره مى فرماید:

«(مَثَلُ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللهِ کَمَثَلِ حَبَّه أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِى کُلِّ سُنْبُلَه مِّائَهُ حَبَّه وَاللهُ یُضَاعِفُ لِمَنْ یَشَاءُ وَاللهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ); کسانى که اموال خود را در راه خدا انفاق مى کنند، همانند بذرى هستند که هفت خوشه برویاند، که در هر خوشه یکصد دانه باشد; و خداوند آن را براى هر کس بخواهد (و شایسته باشد)، دو یا چند برابر مى کند; و لطف خدا گسترده، و او (به همه چیز) داناست»

انفاق از منظر قرآن آن قدر مهم است که حدّاقل تا هفتصد برابر رشد مى کند، و اگر اخلاص انفاق کننده بیشتر، و اولویتهایى که انتخاب مى کند نیازمندتر باشند، ممکن است ۱۴۰۰ برابر و یا حتّى بیشتر رشد کند.

جالب این که رشد مذکور براى صاحب انفاق

شد خزان، یادی نما از مردگان

فصل سوم، بهرمان باشد نشان

روز و شب با رفت و آمدهای خود

می نماید این بهارم را، خزان

صبحگاهان نوحه ها دارد خروس

عمر خود دریاب، هر دم ای جوان

آینه هر صبح دارد گفتگو

حاصل عمرت نباشد، بس زیان

تار موهایت همه در جنب و جوش

خوب بنگر حال خود، ای نکته دان

آفتِ عمرست پنهان و پلید

شهرت و شهوت بُوَد، این را بدان

تو مشو غافل ز یاد حق و مرگ

خوب بنگر برگ ریزانِ خزان

رنگ زرد ِبرگ باشد عبرتی

شد غروب باغ و بستان این زمان

عیش و نوش بلبل و گل شد تمام

بشنو از بلبل فقط آه و فغان

مرگِ برگ دارد به بر ننگِ سقوط

زین نباشد مرگ بدتر در جهان(۱)

مرگ شعله بهترین مرگ جهان

میرود چون شعله رو به آسمان(۲)

ای «مبین» طوفان سوزان گنه

قد ایمان را نماید چون کمان

نصرالدین کریمی (مبین) از زیاران/ جمعه ۱۳۹۱/۰۷/۰۷مصادف با میلاد با سعادت حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا (ع)

وزن شعر: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن

(۱)   و (۲) این دو بیت از سروده ی زیبای دکتر شفیعی کدکنی مضمون سازی شده است.

در میان گونه گونه مرگ ها

تلخ تر مرگی ست، مرگ برگ ها

زان که در هنگامه ی اوج و هبوط

تلخی مرگ ست با شرم سقوط

وز دگر سو٬ خوش ترین مرگ جهان٬

–زانچه بینی٬ آشکارا و نهان–

رو به بالا و ز پستی ها رها

خوش ترین مرگی ست، مرگ شعله ها …

استاد  شفیعی کدکنی

به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه فارس، همزمان با فرارسیدن سالروز ولادت با سعادت ثامن‌الائمه حضرت امام علی‌ بن موسی‌الرضا علیه‌السلام، جمع کثیری از زائران و عاشقان اهل‌بیت(ع) به زیارت امام هشتم می‌روند از این رو بر آن شدیم تا توصیه‌های مرحوم حضرت آیت‌الله العظمی محمدتقی بهجت‌(ره) را

---

طحال اندامی است که خون را تصفیه می کند و وظیفه نگهداری از گلبول های سالم قرمز و سفید خون و پلاکت خون را بر عهده دارد.

---

طحال عضوی از دستگاه لنفاوی محسوب می شود که زیر قفسه سینه و سمت چپ بدن واقع شده است.

 

اکثر مردم با علایم طحال بزرگ شده آشنا نیستند. از طرف دیگر وقتی طحال بزرگ می شود، در معاینات پزشکی نیز تشخیص داده نمی شود، مگر اینکه فرد بسیار قد بلند و لاغر باشد، طوری که بزرگ شدن طحال او از روی شکم مشخص باشد .

 علایم بزرگ شدن طحال

– فرد به سرعت دچار